Βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή, στην οποία η πρωτοποριακή επιστημονική έρευνα αλλάζει ριζικά τη φροντίδα και την προσέγγισή μας στη θεραπεία των ασθενών. Η ισχυρή επένδυση στην έρευνα και ανάπτυξη που πραγματοποιείται από τις βιοφαρμακευτικές εταιρείες έχει ως αποτέλεσμα μεγάλη πρόοδο και ανακαλύψεις που δεν έχουμε δει ξανά στο παρελθόν1.
Η εφαρμογή της γονιδιωματικής για την ανάπτυξη εξατομικευμένων φαρμάκων, επιτρέπει στους γιατρούς να προσαρμόζουν τις θεραπείες στις μοναδικές ανάγκες του κάθε ασθενούς, ενώ οι ανοσοθεραπείες επιστρατεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών για την καταπολέμηση διαφόρων ασθενειών, περιλαμβανομένου του καρκίνου και σπάνιων νοσημάτων1.
Μόνο την τελευταία δεκαετία, οι βιοφαρμακευτικές εταιρείες επένδυσαν μισό τρισεκατομμύριο δολάρια σε έρευνα και ανάπτυξη νέων θεραπειών και αυτές οι επενδύσεις έχουν ήδη αρχίσει να αποφέρουν αποτελέσματα, ανοίγοντας το δρόμο σε εντελώς νέους τρόπους αντιμετώπισης ορισμένων από τις πιο πολύπλοκες και δύσκολες στην αντιμετώπισής τους ασθένειες της εποχής μας1.
Σήμερα, υπάρχουν περίπου 8.000 φάρμακα σε κλινική έρευνα & ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο. Από το σύνολο των φαρμάκων αυτών, το 74% είναι πολύ πιθανό να αποτελέσουν πρώτες στην κατηγορία τους θεραπείες, δηλαδή εντελώς νέες προσεγγίσεις για τη θεραπεία μιας ασθένειας. Το μέλλον δεν ήταν ποτέ πιο λαμπρό, καθώς οι ερευνητές επαναπροσδιορίζουν τα όρια παρέμβασης με νέες δυνατότητες διαχείρισης των ασθενειών που πριν από λίγα χρόνια θα θεωρούνταν επιστημονική φαντασία αλλά τώρα αλλάζουν τη ζωή των ανθρώπων1.
Οι νέες καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις αλλάζουν καθοριστικά την πορεία και την έκβαση πολλών ασθενειών.
Η πρόοδος που βλέπουμε σήμερα, αποτελεί μια πραγματική επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο στοχεύουμε τις υποκείμενες αιτίες της κάθε νόσου1,2, σώζουμε τις ζωές των ανθρώπων και βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής τους1. Σε αυτήν τη νέα εποχή της καινοτομίας, πολλές ασθένειες που προηγουμένως θεωρούνταν θανατηφόρες είναι πλέον διαχειρίσιμες και δυνητικά ιάσιμες2.
Οι καινοτόμες θεραπείες διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην αλλαγή της πρόγνωσης πολλών εξουθενωτικών ασθενειών, με αποτέλεσμα τη μείωση των ποσοστών θνησιμότητας, τη βελτίωση των εκβάσεων υγείας, της ποιότητας ζωής και της δημόσιας υγείας1,2.
HIV / AIDS:
Οι ασθενείς που διαγιγνώσκονταν με AIDS το 1990, ζούσαν λίγους μόνο μήνες2,3. Σήμερα το AIDS είναι πλέον μια χρόνια και διαχειρίσιμη ασθένεια και οι ασθενείς λαμβάνοντας θεραπεία μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή2,3. Αυτή η δραματική αλλαγή πραγματοποιήθηκε με την εισαγωγή μιας εξαιρετικά δραστικής αντιρετροϊκής θεραπείας (HAART) στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η οποία οδήγησε σε μείωση των ποσοστών θανάτου τουλάχιστον κατά 88% στις Ηνωμένες Πολιτείες2 και στην Ευρώπη4.
Ηπατίτιδα C:
Μόλις πριν από οκτώ χρόνια, η μόνη διαθέσιμη θεραπεία για την ηπατίτιδα C θεράπευε μόνο τους μισούς ασθενείς, προκαλώντας ταυτόχρονα σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Σήμερα, ένα ευρύ φάσμα θεραπειών με ελάχιστες παρενέργειες και ποσοστά θεραπείας που πλησιάζουν το 100% είναι διαθέσιμο για ασθενείς με όλες τις μορφές της νόσου. Η εισαγωγή θεραπευτικών προσεγγίσεων μείωσε επίσης σημαντικά το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης που συνδεόταν με τη θεραπεία της ηπατίτιδας C2.
Καρκίνος:
O καρκίνος δεν είναι μία μεμονωμένη ασθένεια αλλά μία ομάδα πάνω από 100 διαφορετικών ασθενειών. Η θεραπεία είναι σύνθετη και εξαρτάται από το είδος και το στάδιο της νόσου ενώ διαφέρει από ασθενή σε ασθενή3. Πενήντα χρόνια πριν, οι γιατροί είχαν ελάχιστες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση του καρκίνου, οι παρεμβάσεις ήταν δύσκολα ανεκτές από τους ασθενείς και οι επιτυχείς εκβάσεις περιορισμένες2,3.
Οι νέες θεραπείες έχουν αυξήσει το προσδόκιμο επιβίωσης των καρκινοπαθών. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, στις Η.Π.Α έχει σημειωθεί μείωση κατά 27% στα ποσοστά θανάτων από καρκίνο. Οι ερευνητές αποδίδουν το 73% αυτού του οφέλους στις νέες θεραπείες2. Για πολλούς ασθενείς, οι αναδυόμενες κυτταρικές & γονιδιακές θεραπείες καθώς και οι ανοσοθεραπείες αλλάζουν το πρότυπο θεραπευτικής αντιμετώπισης για διάφορες μορφές καρκίνου και δύνανται να μειώσουν τη χρήση των παραδοσιακών θεραπειών διαχείρισης της νόσου, περιλαμβανομένης της χημειοθεραπείας, των χειρουργικών επεμβάσεων και της ακτινοθεραπείας2.
Καρδιαγγειακές παθήσεις:
Παλιότερα οι καρδιαγγειακές παθήσεις θεωρούνταν αναπόφευκτο ατυχές γεγονός της γήρανσης, στο οποίο ελάχιστες παρεμβάσεις μπορούσαν να γίνουν. Η κατανόηση της αλληλεπίδρασης των διαφόρων γενετικών, περιβαλλοντικών παραγόντων και του τρόπου ζωής σε συνδυασμό με την ανάπτυξη ενός μεγάλου φάσματος φαρμάκων, έχουν επιφέρει μεγάλες αλλαγές στη διαχείριση αυτών των νοσημάτων3.
Έχουν γίνει τεράστια βήματα στην αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων τα τελευταία 40 χρόνια, σε μεγάλο βαθμό χάρη στην πρόοδο της θεραπείας. Από το 1980, το ποσοστό θνησιμότητας από καρδιαγγειακές παθήσεις έχει μειωθεί περισσότερο από 50%2.
Το όφελος της καινοτομίας στη μακροζωία – Δεδομένα για την Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα, η φαρμακευτική καινοτομία αύξησε κατά μέσο όρο το προσδόκιμο επιβίωσης κατά 0,87 έτη (10,4 μήνες), συνεισέφερε δηλαδή στο 44% της συνολικής αύξησης της μακροζωίας που επιτεύχθηκε στην Ελλάδα την περίοδο 1995-20105.
Μέση ηλικία θανάτου στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1995-2010:
Πραγματική vs εκτιμώμενη με απουσία φαρμακευτικής καινοτομίας.
Εμβόλια: Η έρευνα είναι, και ήταν πάντα, στο επίκεντρο της επιτυχίας της ανοσοποίησης.
Η θεωρία των μικροβίων – η ταυτοποίηση των οργανισμών που προκαλούν ασθένειες – υπήρξε θεμελιώδης για την πρόοδο των εμβολίων κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα με την ανάπτυξη των πρώτων εμβολίων για την ευλογιά, τη διφθερίτιδα, τον τέτανο, τον άνθρακα, τη χολέρα, την πανούκλα, τον τυφοειδή πυρετό, τη φυματίωση3.
Καθώς η επιστήμη των εμβολίων συνέχισε να αναπτύσσεται τον 20ο αιώνα, οι βελτιώσεις στις τεχνολογίες κυτταρικής καλλιέργειας & άλλες επιστημονικές καινοτομίες οδήγησαν στη δημιουργία εμβολίων για την ιλαρά, τη παρωτίτιδα, την ερυθρά, την ηπατίτιδα Α και Β, την ανεμοβλογιά, την πνευμονία και τη γρίπη3.
Χάρη στα εμβόλια, η ευλογιά έχει εξαλειφθεί. Η πολιομυελίτιδα έχει σχεδόν εξαφανιστεί στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Μεγάλα βήματα έχουν γίνει για τη μείωση των λοιμώξεων από ιλαρά. Μέχρι σήμερα, έχουν αναπτυχθεί εμβόλια για την πρόληψη 26 ασθενειών, περιλαμβανομένων των προσφάτως ανεπτυγμένων εμβολίων για την ηπατίτιδα Β, την ηπατίτιδα Α, τον HPV και την μηνιγγιτιδοκοκκική ομάδα B3.
258 νέα εμβόλια είναι αυτή τη στιγμή σε ανάπτυξη για τη θεραπεία ή πρόληψη ασθενειών όπως ο καρκίνος, λοιμώδεις ασθένειες περιλαμβανομένου του HIV, οι αλλεργίες, η νόσος Alzheimer και φυσικά η νόσος COVID-196.
Η καινοτομία φέρνει αισιόδοξα μηνύματα για την υγεία μας αλλά για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και την κοινωνία γενικότερα.
Οι νέες θεραπείες μειώνουν τη θνησιμότητα και τη νοσηρότητα, ελαττώνουν τη χρήση των τμημάτων επειγόντων περιστατικών, την ανάγκη για νοσηλείες και χειρουργικές επεμβάσεις, εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους του συστήματος υγείας1.
Αυτές οι πρωτοποριακές θεραπείες, αποτελούν το μεγαλύτερο στοίχημά μας για να αντιμετωπίσουμε τις χρόνιες ασθένειες που προκαλούν την υψηλότερη οικονομική επιβάρυνση όλων των συστημάτων υγείας. Ο καρκίνος, ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις είναι οι κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας. Οι ασθενείς με αυτές τις καταστάσεις αντιπροσωπεύουν το 90% των δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη. Οι συνεχιζόμενες εξελίξεις στη θεραπεία θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της δημόσιας υγείας και των μελλοντικών οικονομικών προκλήσεων1.
Η καινοτομία μπορεί να προσφέρει επίσης σημαντική κοινωνική αξία, καθώς η ανάπτυξη νέων θεραπειών πραγματοποιείται στοχεύοντας τις νόσους που αποτελούν κοινωνική προτεραιότητα και οι ασθενείς με τις νέες θεραπευτικές δυνατότητες είναι σε θέση να συνεχίσουν να συνεισφέρουν στην κοινωνία.
Στη Γαλλία, το 82,1% των εργαζομένων γυναικών που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού επέστρεψαν στην εργασία τους μετά από άδεια ασθενείας 10,8 μηνών<sup>9</sup>.
Βιβλιογραφία
- https://www.phrma.org/Profile-Booklet
- https://www.efpia.eu/Meds-Changing
- 50-years-of-global-health-progress-report-ifpma-sustainability-2018/li>
- Health Advances analysis; WHO Mortality Database (accessed February 2016)
- Frank R. Lichtenberg (2015) Pharmaceutical Innovation, Longevity, and Medical Expenditure in Greece, 1995–2010, International Journal of the Economics of Business, 22:2, 277-299.
- https://catalyst.phrma.org/new-report
- Lichtenberg 2009 Have newer CV drugs reduced hospitalization in 20 OECD countries Health Econ.
- Health Advances analysis, Preaud 2014 Annual public health and economic benefits of seasonal influenza vaccination.